FBEK Nedir?
Femur üst uç epifiz kaymaları çocuk ve adölesan yaş grubunun önemli hastalıklarından biridir.Kemiklerin uç kısımlarında bulunan büyümeden sorumlu olan kemik bölümlerine epifiz denir.Femur olarak adlandırılan uyluk kemiğinin kalça ile birleşim yerinde olan epifiz bölümünün, femur kemiğinin gövdesi ile olan ilişkisinin bir kırık olmaksızın bozulmasına femur başı epifiz kayması denir.
FBEK Kimlerde Görülür?
Bu durum en çok kilolu olan adölesan çağdaki erkek çocuklarda görülür.Endokrinolojik(hormonal) bozukluğu olan çocuklardada bu hastalığın görülme sıklığı daha fazladır.Şikayetler ilk olarak kalça ağrısı ,diz ağrısı şeklinde başlayabilir.Bu şikayetler aniden şiddetli bir ağrı olarak başlayadabilir.Aylar içerisinde giderek artan ağrılar şeklindede olabilir.
FBEK Tanısı Nasıl Konulur?
Tanı için anamnez ve muayene çok önemlidir.Anamnezde ağrıların ne zaman başladığı?Hormonal bozukluğun eşlik edip etmediği,boy kilo endeksinin değerlendirilmesi önerilir.Muayenede ise kalça hareketlerindeki kısıtlılıklar ,hastanın yürüyüş paterninin değerlendirilmesi ,topallama, sekme gibi durumlar varlığı göz önünde bulundurulmalıdır.Tüm bunların yanında hastalığın ağrısız bir şekilde seyredebileceğide unutulmamalıdır.
Tanı kesinleştirmede bizlere yardımcı en önemli görüntüleme aracı x-ray dir.Çekilen radyografiler pelvis tam ap ve lateral(kurbağa) çekilde olmalıdır.Röntgende femur boynunun dış kenarından çizilen paralel çizginin femur başını kesmesini bekleriz.Böyle bir kesişme olmuyor ise femur başı epifiz kaymasından bahsedebilir.Çekilen çizgiye klein çizgisi, bu bulguya ise threthowan bulgusu adı verilmiştir.Mr hastalığın erken tanısında röntgenden daha faydalıdır lakin bir çok hasta orta ve ileri evrede doktora başvurmaktadır.
FBEK de Evreleme:
Evre 1:%0-33 arası kayma
Evre 2 :%33-66 arası kayma
Evre 3: %66 dan daha fazla kayma
FBEK Tedavisinde Neler Yapılır?
Tanı konulduğunda büyüme kıkırdağının kaymasını engellemek için büyüme kıkırdağının 1 veya 2 vida ile sabitlenmesi gerekmektedir. Bu hastalık %17-35 oranlarında bilateral(çift taraflı) görülebilmektedir.Özellikle hormonal hastalıkları bulunan kişilerde bu oran artmaktadır.Profilaktik olarak karşı tarafında opere edilmesi tartışma konusudur.Bunun yanında çocukta eşlik eden hormonal rahatsızlıkla ilgili tedavinin de bir yandan başlanması için gerekli adımlar atılmalıdır.
FBEK Komplikasyonları:Tedavi edilmeyen olgularda avasküler nekroz(kemik çürümesi) ve kondroliz en sık görülen komplikasyonlardır.Bu iki durumun tedavi sağlanmış olsada ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır. Bu komplikasyonlar kalıcı kalça hasarlarına yol açabilir. İlerleyen dönemde düzeltilebilmesi için daha büyük cerrahi işlemler gerekebilmektedir.
FBEK Komplikasyonları:Tedavi edilmeyen olgularda avasküler nekroz(kemik çürümesi) ve kondroliz en sık görülen komplikasyonlardır.Bu iki durumun tedavi sağlanmış olsada ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır. Bu komplikasyonlar kalıcı kalça hasarlarına yol açabilir. İlerleyen dönemde düzeltilebilmesi için daha büyük cerrahi işlemler gerekebilmektedir.