Femoroasebular Sıkışma (İmpengement) Sendromu Nedir?
Femoroasetabular Sıkışma veya bazen basitçe Kalça Sıkışması olarak teşhis edilen hastalık, kalça kemiklerinin top ve yuva kısmının anormal teması ve sürtünmesinin eklem kıkırdaklarına hasar oluşturduğu bir durumdur. Bazı kişilerde kalça ekleminin hızla kireçlenmesine ve kemik çıkıntılarının oluşmasına neden olur. Dengesiz hale gelen bir kalçada, vücut daha dengeli bir kalça yaratmaya çalıştığı için kemik çıkıntıları gelişir. Kalçada denge kaybı, kalça, bel, kasık ve hamstring bölgelerinin bağ ve tendonlarının zayıflamasına ve kalça labrum (asetabulumun kenarını çevreleyen kauçuksu fibrokartilajdan bir halkadır) hasarına neden olabilir. Takip eden süreçte kalça kireçlenmesi gelişir.
Femoroasebular Sıkışma (İmpengement) Sendromu Sebepleri Nelerdir?
Femoroasetabular sıkışma, femur başı ve asetabuler yuva arasındaki şekil uyumsuzluğudur. Kalça eklemi, vücudun gerçek top-soket eklemlerinden biridir. Kalça ekleminin sürtünmesiz hareketi, kalça topu (femur başı) ve yuvanın (asetabulum) mükemmel bir şekilde oturması durumunda mümkündür. Bu yapılardan herhangi birindeki herhangi bir anormallik, kalçanın hareketini engelleyebilir.
Femoroasetabular sıkışmanın üç ana nedeni şunlardır: PİNCER sıkışması (asetabular yuvanın femur başını aşırı kaplaması), CAM çarpması (femur başının yuvarlaklığının kaybı) veya kombine tipte bu iki durum birlikte görülür. Çoğu durumda, bu hastalık kalçanın gelişimi sırasında oluşur. Bu hastalık, sporcularda yaygın olmakla birlikte aktif bireylerde de görülür. Cam tipi sıkışma en sık olarak genç (20’li yaşlar) erkek sporcuları etkileme eğilimi gösterirken, Pincer sıkışması daha yaygın olarak 30’lu ve 40’lı yaşlarda atletik olarak aktif olan kadınlarda ortaya çıkma eğilimindedir.
Bunların dışında bazı hastalıklar bu hastalığa yol açabilir;
- Legg-Calve-Perthes hastalığı
- Femur Başı Epifiz Kayması
- Koksa Vara
Femoroasebular Sıkışma (İmpengement) Sendromunda Belirtileri Nelerdir?
Ağrı (genellikle kalçanın iç tarafında veya kasık bölgesinde), genellikle yürüdükten veya uzun süre oturduktan sonra (arabada olduğu gibi),
Eklem içinde bir kilitlenme, tıklama veya yakalama hissi,
Uzun süre oturma sonrası kalça ağrısı (otobüs, uçak yolculuğu gibi),
Çoraplarınızı ve/veya ayakkabılarınızı giymede zorluk,
Yokuş yukarı yürümekte zorluk,
Bel ağrısı,
Leğen kemiğinin arkasında (sakroiliak eklem), kalçada dış tarafında (büyük trokanterde) ağrı.
Kalça fleksör tendiniti, bel fıtığı ve testis ağrısı gibi diğer ağrı kaynakları ile sıklıkla karıştırılır.
Femoroasebular Sıkışma (İmpengement) Sendromunda Tanı Nasıl Konulur?
Femoroasetabular Sıkışma, tek başına oluşan bir durum değildir. Genellikle kalça dengesizliğinin daha büyük bir resminin parçasıdır.
Doktorunuz kalçanız hakkında (belirtileriniz ve ağrınızın nasıl başladığı, ne kadardır sürdüğü vb.) soracak ve muayene yapacaktır. Hareket açıklığınızı değerlendirmek ve kalçanızın ağrıdığı pozisyonları değerlendirmek için kalçalarınızı ve bacaklarınızı farklı pozisyonlarda hareket ettirecektir. Teşhisi doğrulamak için muhtemelen kalçanızın röntgeni istenir.
Röntgen: X ışınlarıyla, kalça kemiklerinin anormal şekillerini gösterebilir. Ayrıca artrit varlığını tespit etmeye yardımcı olur.
Bilgisayarlı tomografi (BT): BT taramaları, kalçalarınızın ve leğen kemiğinizin yapısı hakkında daha fazla bilgi sağlamaya yardımcı olur. Bu tetkik özellikle doktora kemiğin şekline ilişkin çok gerçekçi bir perspektif vermede iyi olan 3 boyutlu BT taramaları yapıldığında önemlidir.
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Bu tetkik manyetik alan ve radyo dalgaları kullanan, invaziv olmayan, ışın yaymayan bir görüntüleme tekniğidir. MRI taramaları, kalçanın kıkırdak veya labrumundaki hasarı tespit edebilir. MRI taramasını daha hassas hale getirmek için tarama sırasında bir boya (kontrast madde) enjekte edilebilir.
Femoroasebular Sıkışma (İmpengement) Sendromunda Tedavi Seçenekleri?
Cerrahi Olmayan Tedaviler
Ameliyatsız yöntemler tedavinin ilk aşamasıdır ve faaliyetlerinizde değişiklik içerebilir. Semptomları olanlar için ilk tedavi dinlenme ve fizik tedavi yöntemlerini içerir. Doktorunuz ayrıca kalçaya bir ilaç enjeksiyonu önerebilir veya iltihap önleyici veya ağrı kesici ilaçlar reçete edebilir.
Proloterapi: Basit şeker, dekstroz enjeksiyonudur. Buradaki fikir, dekstroz enjeksiyonlarının, kalçayı yerinde tutan hasarlı yumuşak dokuyu güçlendirmeye ve yeniden oluşturmaya odaklanacak kontrollü bir enflamatuar yanıta neden olacağıdır. Güçlendirilmiş yumuşak doku, yani bağlar, kalça eklemini stabilize edecek ve kalçadaki yıkıcı eklem kuvvetlerini azaltacaktır.
PRP (Trombositten Zengin Plazma Tedavisi): Kendi konsantre kan trombositlerinizi kalça bölgesine yeniden verir. Kan trombositleriniz büyüme ve iyileşme faktörleri içerir. Basit santrifüjleme yoluyla konsantre edildiğinde, kan plazmanız iyileştirici faktörler açısından “zengin” hale gelir, dolayısıyla Platelet ZENGİN plazma adı verilir.
Cerrahi Tedaviler
Femoroasetabular Sıkışmanın uzun süreli sekelleri kesin olarak kanıtlanmamıştır, ancak erken kalça kireçlenmesinin önemli bir nedeni olabileceğine dair çok sayıda kanıt vardır.
Femoroasetabular Sıkışma Sendromu ameliyatının kireçlenmeyi önleyeceği de kanıtlanmamıştır. Bununla birlikte, rahatsız edici kemiği çıkarmak, eklemde daha fazla yaralanmayı azaltmaya yardımcı olurken aynı zamanda semptomları da azaltabilir. Eklem kıkırdağı hasarı olmadığında cerrahinin sonuçları açıkça daha iyidir. Cerrahi tedavi kalça artroskopisi veya açık cerrahi kullanılarak yapılabilir.
Kalça Artroskopisi:
Bu tedavide yaklaşık 1 cm boyutunda iki ila beş kesi kullanılarak bulunan hasarı görmek ve tedavi etmek için bir artroskop (bir kalem boyutunda bir video kamera) kullanılır. Çoğu zaman, labral yırtık, hasarlı eklem kıkırdağı ve top ile yuva arasındaki kemik değişiklikleri gibi bu hastalığın tüm bileşenleri artroskop yardımıyla tedavi edilebilir.
Minimal İnvaziv Açık Cerrahi:
Bu yaklaşımda kalça ön tarafından küçük bir kesi uygulanarak kalçaya ulaşılır. Artroskopik görüntülemeden de yardım alarak çeşitli kalça rahatsızlıkları tedavi edilir. Artroskopik yaklaşıma benzer olarak kalça eklemi yerinden çıkarılmadan yapıldığından sonuçları benzerdir.
Ameliyat Sonrası İyileşme:
Hasta ameliyattan sonra koltuk değnekleriyle yürür. Bu cerrahi prosedürlerinin çoğundan tam, sınırsız aktiviteye kadar iyileşme süresi 3-6 aydır. Ameliyat sonrası aktivite seviyeniz, cerrahınızın tavsiyesine, yapılan ameliyatın tipine ve ameliyat sırasında kalça ekleminin durumuna bağlı olacaktır.